นิยามของสิ่งมีชีวิต

         ความหมายของสิ่งมีชีวิต ถึงแม้ว่านักวิทยาศาสตร์ และนักชีววิทยาจะได้รู้จักและศึกษาเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตกันมานาน แต่ก็ไม่ สามารถที่จะให้คำนิยามของคำว่า “สิ่งมีชีวิต” ให้สมบูรณ์แบบด้วยข้อความสั้นๆ ได้ 

ดังนั้นจึงพิจารณาจาก สิ่งมีชีวิตชนิดต่างๆ แล้วดูว่ามีสมบัติอะไรบ้างที่เป็นลักษณะเฉพาะของสิ่งมีชีวิตเท่านั้น ซึ่งสามารถสรุปสมบัติ ของสิ่งมีชีวิตได้ 10 ประการ โดยที่ 6 ประการแรก เป็นสมบัติที่สิ่งมีชีวิตทุกชนิดใช้ในการดำรงชีวิต ซึ่งได้แก่ 

1. ความมีระเบียบแบบแผน (order) 

2. การมีเมแทบอลิซึม (metabolism) 

3. การรักษาภาวะธำรงดุล (homeostasis) 

4. การเคลื่อนไหว (movement) 

5. การปรับตัว (adaptation)

6. การตอบสนองต่อสิ่งเร้า (responsiveness)
   สมบัติอีก 3 ประการ เป็นสมบัติของสิ่งมีชีวิต เพื่อการดำรงอยู่ของเผ่าพันธุ์ได้แก่ 

7. การสืบพันธุ์ (reproduction) 

8. การเจริญ (development) 

9. การสืบทอดทางพันธุกรรม (heritability) 

10. มีวิวัฒนาการ (evolution) ซึ่งเป็นสมบัติที่ทำให้สิ่งมีชีวิตสามารถสืบ ต่อเนื่องจากอดีตมาจนถึงปัจจุบันได้ สิ่งไม่มีชีวิตบางอย่าง อาจมีสมบัติบางประการข้างต้น เช่น คลื่นมีการเคลื่อนไหว เปลวไฟให้พลังงาน ความร้อน ก้อนผลึกโตขึ้น แต่สิ่งมีชีวิตเท่านั้นที่มีสมบัติครบทั้ง 10 ประการในเวลาเดียวกัน หรือในช่วงระยะใด ระยะหนึ่งของช่วงชีวิตของสิ่งมีชีวิตแต่ละตัว หรือทั้งกลุ่มของสิ่งมีชีวิตนั้น มาศึกษาสมบัติแต่ละประการของ สิ่งมีชีวิต